Saturday, August 26, 2006

प्लूटो आता एक खुजा ग्रह...

आंतरराष्ट्रीय खगोलशास्त्र परिषद नुकतीच प्राग मध्ये संपन्न झाली... त्यातील एका ठरावानुसार सौरमालेतील ग्रहांसाठी एक नविन व्याख्येचा स्वीकार केला गेला. नविन व्याख्येनुसार ग्रह म्हणजे आपल्या सौरमालेतील सौरप्रदक्षिणा करणारी अशी वस्तू
१. जिचे वस्तूमान इतके आहे की ज्यामुळे ती गोल आकार धारण करू शकते.
२. जिने आपल्या कक्षेतिल अन्य वस्तूमान साफ़ केले आहे.

ज्या वस्तू पहिली अटीला पात्र ठरतात पण दुसऱ्या अटीमुळे ग्रह असू शकत नाहीत त्या वस्तूंना खुजा ग्रह म्हणून संबोधण्यात यावे.

प्लूटो यूरेनसच्या कक्षेला छेदत असल्यामुळे वरील व्याख्येनुसार, त्याला ग्रह म्हणणे चूक ठरते असे याआधी लिहिले होते, परंतु हे चूक आहे कारण प्लूटो उरेनसच्या कक्षेला छेदतो हा एक आभास आहे... प्लूटोच्या कक्षेत अजूनही काही लघुग्रह तत्सम गोष्टी आढळतात ज्यामुळे प्लूटो दुसऱ्या अटीस पात्र ठरत नाही. पण पहिली अट पूर्ण होत असल्याने प्लूटोला आता एक खुजा ग्रह म्हणून संबोधण्यात येईल.

या व्याख्येत काही त्रुटी जाणवतात कारण कक्षा साफ़ करणे म्हणजे नक्की काय ते पूर्णपणे उमजत नाही...

या निर्णयावरून इतका मोठा शोक करण्याचे काही कारण नाही. प्रसिद्धीमाध्यमांनी या गोष्टीचा खूप मोठा वाद बनविला आहे. प्लूटोला यामुळे काही एक होणार नाही. तो आहे तसाच त्याच्या कक्षेत प्रदक्षिणा घालत राहिल. नासाचा प्लूटोवर यान पाठविण्याचा कार्यक्रम आहे तसा पार पडेल.

No comments: