Tuesday, September 05, 2006

व्होयेजर-१ सूर्यापासून १०० खगोलशास्त्रीय एकक दूर

व्होयेजर १ व २ ही याने अशा पहिल्या मानवनिर्मित गोष्टी आहेत ज्या आपल्या सूर्यमालेबाहेर पोहोचल्या आहेत. त्यापैकी व्होयेजर १ हे यान १५ ऑगस्ट रोजी सूर्यापासून पृथ्वी या अंतराच्या १०० पट दूर पोहोचले आहे. सूर्यापासूनचे पृथ्वीच्या सरासरी अंतराला एक खगोलशास्त्रीय एकक म्हणतात. हे अंतर ५०० प्रकाशसेकंदे एवढे आहे.

व्होयेजर १ जिथे पोहोचले आहे त्या स्थानाहून सूर्य केवळ एक प्रकाश देणाय्रा छोट्या बिंदूप्रमाणे दिसतो. तेथून सूर्याची कोनीय त्रिज्या ही आपल्या दिसणाऱ्या कोनीय त्रिज्येच्या १०००० पट छोटी असेल. पुढिल निरिक्षणे सूर्याभोवताली असलेल्या अंतरतारीय माध्यमाबद्दल जास्त माहिती पुरवतील अशी आशा आहे.

दर दिवशी या यानाशी रेडिओलहरींद्वारे संपर्क साधला जातो. रेडिओलहरी प्रकाश असल्यामुळे यानापर्यंत पोहोचण्यास संदेशाला ५०००० सेकंद लागतात म्हणजे तब्बल १३.८८ तास. जसेजसे हे यान आपल्यापासून दूर होत जाईल तसेतसे हा काळ वाढत जाईल. ह्या यानांपासून येणाऱ्या संदेशांची शक्ती ही साधे घड्याळ वापरत असलेल्या शक्तीच्या जवळजवळ १ कोटीपट क्षीण आहे.
















व्होयेजर यानांनी गुरू, शनी, यूरेनस आणि नेपच्यून या ग्रहांची कित्येक सुंदर चित्रे आपल्याकडे पाठविली. गुरू ग्रहाला असणारी पातळ कडा, त्याच्या इतर उपग्रहांचा अभ्यास ह्या यानांमुळे शक्य झाला.

छायाचित्र हक्क: व्होयेजर टीम, नासा

No comments: